Omgevingsplan

Een onderdeel van de Omgevingswet is het omgevingsplan

In het omgevingsplan staan de gemeentelijke regels voor de leefomgeving. Eerder hadden alle gemeenten meerdere bestemmingsplannen waarin de regels stonden. Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2024 heeft elke gemeente nog maar 1 omgevingsplan dat alle eerdere bestemmingsplannen vervangt.

Wat is het omgevingsplan?

In de zogenaamde 'omgevingsvisie' beschrijft de gemeente in grote lijnen welke keuzes zij voor het leefgebied gemaakt heeft. Die keuzes worden vervolgens in duidelijke plannen uitgewerkt in het 'omgevingsplan'.

Het omgevingsplan is eigenlijk een bundeling van alle geldende regels voor de leefomgeving. De gemeente kan voor ieder gebied bepalen wat zij wel of niet toestaat. Dit kan bijvoorbeeld over wonen, recreatie of bedrijvigheid gaan. Het is niet nodig dat de gemeente in het omgevingsplan exact bepaalt wat er in welk gebied komt. Er kan ook gekozen worden voor een algemene beschrijving met randvoorwaarden.

Welke regels staan in het omgevingsplan?

In het omgevingsplan staan de regels van de gemeente voor activiteiten die gevolgen kunnen hebben voor de leefomgeving. Het kan bijvoorbeeld gaan om regels voor sommige (bouw-)activiteiten. Een voorbeeld is het (ver)bouwen van een woning waardoor een gebied verandert. Of het kappen van bomen waardoor de omgeving minder groen wordt.

De afwegingsruimte voor de gemeente

Bij het stellen van regels houdt de gemeente rekening met alle belangen. Door de Omgevingswet hebben overheden meer ruimte om eigen afwegingen te maken over activiteiten in de leefomgeving. Zo kan de gemeente regels opstellen die alleen voor bepaalde gebieden gelden. In het centrum van dorpskernen kunnen bijvoorbeeld andere normen voor geluid gelden dan in woonwijken aan de rand van een kern.

Waar kan ik het omgevingsplan inzien?

Bekijk het omgevingsplan van de gemeente Gulpen-Wittem via de pagina van het Omgevingsloket online.

Omgevingsloket online

Hoe maakt de gemeente het omgevingsplan?

De gemeente heeft op het moment dat de Omgevingswet in werking treedt, automatisch een omgevingsplan. Dit wordt een 'omgevingsplan van rechtswege' genoemd. Dit omgevingsplan, met een tijdelijk deel, zet de gemeente stapsgewijs om tot een volledig omgevingsplan. Dit gebeurt in 3 stappen. Stap 1 en 2 vormen samen de overgangsfase die tot 2032 duurt.

Stap 1: Het tijdelijke deel

Het tijdelijke omgevingsplan komt op 1 januari 2024 tot stand 'van rechtswege'. Allerhande bestaande regels worden samengevoegd tot 1 omgevingsplan. Verschillende regels krijgen een plaats in het tijdelijk deel van het omgevingsplan. Het gaat om:

• regels uit de eerdere Wet ruimtelijke ordening (Wro). Denk hierbij vooral aan de eerdere bestemmingsplannen
• regels uit de eerdere gemeentelijke verordeningen over erfgoed, geur en afvoer van regen- en grondwater
• regels van de Rijksoverheid die nu bij gemeenten terechtkomen (de zogenaamde bruidsschat)

Stap 2: Regels omzetten uit het tijdelijke naar het nieuwe deel

Tijdens de overgangstermijn kan de gemeente het tijdelijke deel stapsgewijs omvormen naar een compleet omgevingsplan. De gemeente zet de regels uit het tijdelijk deel om naar een nieuw deel van het omgevingsplan. Dit kan in één keer of bijvoorbeeld per kern, per gebied of bijvoorbeeld op thema zoals erfgoed of wonen.
In de praktijk is het zo dat het omgevingsplan steeds aangepast wordt bij wijzigingen. Er wordt dus niet bij iedere wijziging een volledig nieuw omgevingsplan opgesteld.

Stap 3: Nieuwe regels in het nieuwe deel

De gemeente kan nieuwe regels, beleid en ruimtelijke ontwikkelingen die niet in het tijdelijke deel staan, direct in het nieuwe deel van het omgevingsplan zetten. In de praktijk kunnen stap 2 en 3 door elkaar lopen.